Ürün kategori yönetimi, E-Ticaret markaları için önemli bir unsurdur. Ürünlerin kategorilere ayrılması, tüketicilerin aradıklarını bulabilmeleri için oldukça önemlidir. Sitenize giren kullanıcı, aradığını bulamayınca yüksek ihtimalle siteden çıkış yapacaktır. Siteden çıkış oranını düşürmek için, “ürün kategori yönetimi” oldukça önemli bir unsurdur.
Ürün kategori yönetimi, tüketiciye sağladığı fayda kadar satıcıya da fayda sağlar. Operasyon süreçlerinizi doğru ve başarılı şekilde yönetmenizi sağlar.
Bu içerikte; ürün kategori yönetimi nedir? Ürün kategori yönetimi nasıl yapılır? Ürün kategori yönetiminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? gibi soruların cevaplarını sizlerle paylaşacağız.
Ürün Kategori Yönetimi Nedir?
Ürün kategori yönetimi; satışta olan ürünlerinizin türlerine göre ayrılmasıdır. Ürünün modeline, türüne, kullanım şekillerine göre kategorilendirme yapılabilir. Ürün kategori yönetiminde ilk aşama, satılacak olan ürünleri gruplara ayrılması ile başlar.
Ürünün özelliklerine göre sınıflandırma yapılır. Örneğin bir giyim mağazasında üst giyim, alt giyim, dış giyim gibi ana kategoriler belirlenirken; kazak, etek, blazer ceket gibi alt kategoriler belirlenir.
Bir ev tekstili mağazasında yatak odası, mutfak, banyo gibi ana kategoriler belirlenirken; nevresim takımı, masa örtüsü, havlu gibi alt kategoriler belirlenir.
Doğru ürün kategori yönetimi sayesinde, tedarik, satış gibi aşamalarda da kolaylık sağlanır. Ürünler kolayca takip edilebilir
Ürün kategori yönetimi, stoklarda bulunan mallara yönelik organizasyonel işlemleri kolaylaştırır. Kategorizasyon detaylı bir biçimde yapıldığında ürünlerin tedarik ve teslimat süreçleri daha kolay yürütülür. Bu sayede her bir ürün, imalat veya tedarik aşamasından müşteriye teslim edildiği ana kadar takip edilebilir.
Ürün kategori yönetiminde, ana ve alt kategorilere doğru şekilde kurgulamak çok önemlidir. Kategori isimleri belirlenirken, rakipler ve kullanıcıların arama şekilleri analiz edilerek kullanıcı niyetine uygun kategori isimleri belirlenmelidir. Ürün kategori yönetimi ve tüm E-Ticaret süreçleri için destek almak isterseniz buradan Dopinggo ekibi ile iletişime geçebilirsiniz.
Ürün Kategori Yönetimi Nasıl Yapılmalıdır?
Kategori yönetim süreci 7 aşamaya ayrılır. Aşağıda paylaşacağımız 7 aşamayı takip ederek siz de başarılı bir kategori yönetimi süreci gerçekleştirebilirsiniz.
Kategorilerin Tanımlanması Süreci
Kategori yönetim sürecindeki ilk aşama, kategorilerin tanımlanması sürecidir. Bu noktada sektörde başarılı gördüğünüz rakipleri inceleyebilir, müşterilerinizin satın alma alışkanlıklarını da göz önünde bulundurarak ana ve alt kategorilerinizde olacak ürünleri belirleyebilirsiniz. Kategorilerinizi net olarak tanımlandığınızda ayırma süreciniz de daha kolay olacaktır.
Kategori Rollerinin Belirlenmesi
Ürün kategori yönetiminde ikinci adım ise, kategorilerin rollerinin belirlenmesidir. 4 tip kategori rolü vardır. Bunlar;
Hedef (Destination) Kategoriler
Hedef, tüketicininin bir ürün için ilk yöneleceği yerdir. Örneğin markette kağıt havlu almak isteyen kişi, tüm peçetelerin bulunduğu alana yönelir. Ya da bir kozmetik mağazasında tırnak bakım ürünü almak isteyen kişi, oje bölümüne yönelir. Hedef, ilk akla gelebilecek yerdir.
Rutin (Alışılmış) Kategoriler
Rutin kategoriler, tüketicinin sürekli olarak aldığı ürün gruplarıdır. Örneğin sıvı yağ, makyaj temizleme pamuğu, gözlük temizleme solüsyonu gibi ürünler bittikçe alınması gereken ürünlerdir ve tüketiciler rutin olarak satın alma gerçekleştirirler.
Sezonluk (Mevsimsel) Kategoriler
Müşterilerin sezonsal olarak satın aldığı ürünlere sezonluk kategoriler denir. Örneğin biki, pareo gibi ürünler yaz sezonu için uygunken; kaban, atkı, bere gibi ürünler kış sezonu için uygundur. Sezonda satışlar yüksek olurken sezon dışı zamanlarda satışlar düşmektedir.
Kolaylık Kategorileri
Tüketicinin kolay ulaşabildiği, kendine yakın bulduğu yerden aldığı ürünlere denir. Örneğin müşteri, bir kazağa ihtiyacı olduğu için kadın giyim sitesine girer. Sitede gezinirken bir kolye görür ve onu da satın alır. Site de kıyafet dışında takı da olması müşterinin tek bir s,te üzerinden alışverişini tamamlamasını sağlar.
Kategorinin Değerlendirilmesi
Önceki aşamalarda belirlenen kategoriler, bu aşamada tekrar değerlendirilir. Bir durum analizi yapılır. Tüketici, tedarikçi, perakendeci ve pazar göz önüne alınarak değerlendirilir. Bu değerlendirmeli yaptıktan sonra şu soruları sorar:
- Bir önceki aşamalarda belirlenen kategorilerin sınıflandırılması değişmeli mi?
- Hangi kategoriler daha fazla kâr getirir? Hangi kategorilere yoğunlaşmak gerekir?
- Belirlenen kategorilerin, pazardaki popüleritesi nedir?
- Belirlenen kategorilerin pazardaki satış oranı nedir?
Kategori Puan Kartı Oluşturma
Kategori yönetiminin bu aşamasında, bir önceki aşamada yapılan analizlere göre hedeflenir belirlenir. Bu hedefler somut olmalıdır.
Geliştirmek istediğiniz her metrik için ölçülebilir hedefler belirlemek gerekir. Bu sayede kategorinin yıl sonundaki performansı ölçülür. Örneğin;
Kategori 2022 Puan Kartı
Satışa Katkı Hedefi: %20
Stok Devir Hızı: 2
Ciro Hedefi: 50 Bin
Kategori Stratejisi Oluşturulması Aşaması
Bu aşamada, kategori rolünü ve puan kartı hedeflerini gerçekleştirmek için pazarlama stratejileri yapılır. Bu stratejiler, hangi fırsatların takip edilmesi gerektiği konusunda fikir verir. En temel kategori stratejileri ise aşağıdaki gibidir;
- Trafik oluşturmak
- Heyecan oluşturmak
- Kar oluşturmak
- İmaj güçlendirmek
- İşlem oluşturmak
- Nakit oluşturmak
- Kategoriyi rakiplere karşı güçlü bir biçimde konumlandırmak
Kategori Taktiklerinin Belirlenmesi
Kategori yönetiminin 7. aşamasında önceki aşamalarda yapılması gerekenlere karar verilir. Kategori taktikleri, 4 aşamada belirlenir. Bunlar:
Çeşitlendirme
Kategorinin çeşitliliği ve genişliği hesaplanır.
Fiyatlandırma
Fiyatlandırma, bir ürünün satın alma kararında oldukça önemlidir. Ürünlerin fiyatlarını belirlerken ürünün üretilecekse üretim maaliyeti, tedarik edilecekse tedarik fiyatı, tüketici, pazar gibi pek çok faktör göz önünde bulundurulmalıdır.
Promosyon
Promosyon, ürüne duyulacak ilgi ve talebi arttıran bir unsurdur. Bu aşamada promosyon için hangi ürünler sunulacağı, bu ürünlerin ne sıklıkta ve ne zaman sunulacağı planlanır.
Görsel Sunum
E-Ticaret sitenizde ürün nasıl fotoğraflanmalı, nasıl sunulmalı gibi detayların planlanmasını içeren süreçtir.
Planın Uygulanması
Tüm adımlardan sonra, bu aşamada tüm planlamalar, bir takvim oluşturduktan sonra uygulanmaya başlanır. Bunun bir ekiple çalışabilir ya da uzman kişilerden destek alabilirsiniz. Ekipteki herkesin net olarak görevlerinin belirlenmesi ve hazırlanan takvime uyulması oldukça önemlidir.
Kategorilerin Gözden Geçirilmesi
Kategori yönetiminin son aşamasında, uygulanan planın sonuçları değerlendirilir. Bu doğrultuda stratejilerin başarısı ölçümlenir ve stratejilerde değişiklik gerekiyorsa revizeye gidilir.
Kategori yönetimi sürekli olarak devam eder. Sezonsal, yıllık olarak bu aşamaları tekrar etmeniz gerekecektir.
E-Ticaret hakkında merak ettiğiniz diğer konular için buradan diğer yazılarımızı incelemeyi unutmayın.
