Ürün barkodu, süpermarket raflarından kargo paketlerine, kitaplardan ilaç kutularına kadar günümüz ticaret dünyasında karşılaştığımız neredeyse her ürünün üzerinde bulunan, farklı kalınlıklardaki çizgilerden veya kare desenlerden oluşan tanıdık bir işarettir.
2025 yılı itibarıyla perakende, lojistik, sağlık ve daha birçok sektörde ürünlerin kimliği haline gelen barkodlar, tedarik zinciri yönetiminden kasa işlemlerine kadar süreçlerde otomasyonu, hızı ve doğruluğu sağlayan temel bir teknolojidir.
Ürün barkodu, özünde, bir ürüne veya nesneye özgü bilgileri (genellikle üretici ve ürün kimlik numarası gibi) optik okuyucular (barkod okuyucular) tarafından hızlıca okunabilecek şekilde kodlayan görsel bir temsil yöntemidir.
Bu çizgiler, boşluklar veya desenler, belirli bir standarda göre (en yaygını GS1 standartlarıdır) oluşturulmuş sayısal veya alfanümerik veriyi makine diline çevirir, böylece manuel veri girişi ihtiyacını ortadan kaldırarak işlemleri inanılmaz derecede hızlandırır.
Ürün barkodu kullanımı, özellikle kendi ürününü üreten, markalaştıran veya perakende sektöründe satış yapan işletmeler için sadece bir kolaylık değil, aynı zamanda bir zorunluluk haline gelmiştir. Büyük perakende zincirlerine ürün vermek, online pazar yerlerinde listeleme yapmak, envanter takibini etkinleştirmek ve kasa süreçlerini optimize etmek için ürünlerin uluslararası geçerliliğe sahip barkod numaralarına sahip olması ve bu numaraların doğru bir şekilde barkod etiketine dönüştürülmesi kritik öneme sahiptir.
Ürün barkodu hakkında hazırladığımız bu rehberde, barkodun ne olduğundan ve nasıl çalıştığından başlayarak farklı barkod türlerini, kullanım avantajlarını, resmi barkod numarasının nasıl alınacağını (GS1 Türkiye süreci), başvuru adımlarını ve barkod görselinin nasıl oluşturulacağını detaylı bir şekilde açıklayacağız.
Ayrıca, barkodlarla ilgili sıkça sorulan soruları yanıtlayarak bu önemli teknolojiye dair tüm merak edilenleri aydınlatmayı hedefliyoruz.
Ürün Barkodu Nedir?
Ürün barkodu, üzerine yapıştırıldığı veya basıldığı ürünle ilgili verilerin, optik okuyucu cihazlar tarafından hızlı ve hatasız bir şekilde okunmasını sağlayan, makine tarafından okunabilir görsel bir kodlama sistemidir. Genellikle, o ürüne atanmış benzersiz bir kimlik numarasını (en yaygın olarak GS1 sistemi tarafından verilen GTIN – Küresel Ticari Ürün Numarası) temsil eder.
Görsel olarak, geleneksel 1 Boyutlu (1D) barkodlarda farklı genişliklerdeki paralel dikey çizgiler ve aralarındaki boşluklardan oluşurken; daha modern 2 Boyutlu (2D) barkodlarda ise kareler, noktalar veya altıgenler gibi geometrik desenlerden meydana gelir.
Ürün barkodunun temel işlevi, kasalarda (POS sistemleri), depolarda veya lojistik süreçlerinde ürünü anında tanımlamak ve bu sayede ilgili bilgilere (fiyat, stok durumu, ürün tanımı vb.) bir veritabanından hızla erişmektir; yani barkod, aslında veritabanındaki detaylı ürün bilgisine ulaşmayı sağlayan bir anahtar görevi görür.
Barkod Nasıl Çalışır?
Barkod çalışma prensibi, verinin görsel bir desene kodlanması, bu desenin optik olarak taranması ve tekrar orijinal veriye dönüştürülmesi esasına dayanır. Süreç genel olarak şu adımları içerir:
- Kodlama (Encoding): Öncelikle ürüne özgü bir numara (örneğin, EAN-13 standardında 13 haneli bir GTIN numarası) belirlenir. Bu numara, seçilen barkod türünün (semboloji) kurallarına göre, belirli bir algoritma kullanılarak siyah çubuklar ve beyaz boşlukların (veya 2D kodlarda modüllerin) belirli bir dizilimine dönüştürülür.
- Baskı (Printing): Oluşturulan bu barkod deseni, ürünün ambalajına veya ayrı bir etikete basılır. Baskı kalitesi, barkodun doğru okunabilmesi için önemlidir.
- Tarama (Scanning): Bir barkod okuyucu (lazerli, CCD veya kamera tabanlı olabilir) barkodun üzerine ışık gönderir. Koyu renkli çubuklar ışığı emerken, açık renkli boşluklar ışığı yansıtır.
- Çözme (Decoding): Okuyucu, yansıyan ışık desenini algılar ve bu analog sinyali tekrar dijital veriye, yani barkodun temsil ettiği orijinal sayısal veya alfanümerik koda dönüştürür.
- Veri İletimi ve Sorgulama (Data Transmission & Lookup): Okuyucu tarafından çözülen bu kod, bağlı olduğu bilgisayar sistemine (örneğin, yazar kasa, depo yönetim sistemi) iletilir. Bilgisayar sistemi, bu kodu kullanarak kendi veritabanında ilgili ürün kaydını anında bulur.
- İşlem (Action): Veritabanından alınan bilgiler (fiyat, ürün adı, stok bilgisi vb.) ilgili işlem için kullanılır. Örneğin, kasada ürünün fiyatı satış fişine eklenir veya depoda ürünün stoktan düştüğü kaydedilir.
Ürün Barkodu Türleri Nelerdir?
Ürün barkodu teknolojisi, farklı ihtiyaçlara ve kodlanacak veri miktarına göre çeşitlenmiş farklı sembolojiler (barkod türleri) sunar. Bu türler temel olarak tek boyutlu (1D) ve iki boyutlu (2D) olarak iki ana gruba ayrılır. Her türün kendine özgü yapısı, veri kapasitesi ve kullanım alanı bulunmaktadır.
1D Barkot Çeşitleri
1D (Tek Boyutlu) veya Lineer Barkotlar, en aşina olduğumuz, farklı genişlikteki dikey çizgilerden ve aralarındaki boşluklardan oluşan barkodlardır. Veri yalnızca yatay eksende kodlanır. Başlıca 1D barkod çeşitleri şunlardır:
- EAN (European Article Number – Avrupa Ürün Numarası): Perakende sektöründe dünya genelinde (Kuzey Amerika hariç) en yaygın kullanılan barkod standardıdır. Genellikle ürün kimlik numarası olan GTIN’i kodlar.
- EAN-13: 13 haneli numarayı kodlayan standart formattır. Türkiye’deki ürünlerin çoğunda bu barkod kullanılır.
- EAN-8: Daha küçük ürün ambalajları için kullanılan 8 haneli kısa formattır.
- UPC (Universal Product Code – Evrensel Ürün Kodu): EAN’a çok benzeyen ve onunla uyumlu olan, özellikle Kuzey Amerika (ABD ve Kanada) perakende pazarında standart olarak kullanılan barkod türüdür.
- UPC-A: 12 haneli numarayı kodlayan standart formattır.
- UPC-E: Küçük ambalajlar için kullanılan 6 haneli sıkıştırılmış formattır.
- Code 128: Yüksek yoğunluklu bir barkod türüdür ve hem sayısal hem de alfanümerik karakterleri (tüm ASCII 128 karakter setini) kodlayabilir. Bu esnekliği sayesinde perakende dışı alanlarda, özellikle lojistik, nakliye (GS1-128 standardı ile) ve envanter yönetiminde sıklıkla kullanılır.
- Code 39: Hem rakamları hem de büyük harfleri kodlayabilen, daha eski bir alfanümerik barkod türüdür. Yoğunluğu Code 128’e göre daha düşüktür ancak basitliği nedeniyle hala bazı endüstriyel uygulamalarda, otomotiv sektöründe ve kurum içi tanımlama sistemlerinde kullanılır.
- ITF (Interleaved 2 of 5 – Aralıklı 5’te 2): Sadece rakamları kodlayabilen, genellikle yüksek yoğunluklu ve baskı toleransı iyi olan bir barkod türüdür. Daha çok ürünlerin dış ambalajlarında, kolilerde ve lojistik birimlerinde (GTIN-14 gibi numaraları kodlamak için) kullanılır.
2D Barkot Çeşitleri
2D (İki Boyutlu) Barkotlar, veriyi hem yatay hem de dikey eksende, genellikle kare veya dikdörtgen bir matris içindeki desenlerle (noktalar, kareler, altıgenler vb.) kodlarlar. 1D barkodlara göre çok daha fazla veri depolayabilirler ve daha iyi hata düzeltme mekanizmalarına sahiptirler (barkodun bir kısmı hasar görse bile okunabilirler). Başlıca 2D barkod çeşitleri şunlardır:
- QR Kod (Quick Response Code – Hızlı Yanıt Kodu): Günümüzde en popüler 2D barkod türüdür. Yüksek veri kapasitesi (sayısal, alfanümerik, ikili veri, Kanji vb.), küçük boyutta basılabilmesi, 360 derece okunabilmesi ve hasara karşı dayanıklılığı sayesinde çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Pazarlama (web sitesi linkleri, iletişim bilgileri), mobil ödemeler, biletleme, ürün takibi ve daha birçok alanda kullanılır.
- Data Matrix: Genellikle kare şeklinde, QR koddan daha küçük boyutlarda yüksek miktarda veri depolayabilen bir 2D koddur. Özellikle küçük elektronik parçaların, tıbbi cihazların ve endüstriyel bileşenlerin üzerine doğrudan işaretleme (DPM – Direct Part Marking) yoluyla kimliklendirme için yaygın olarak kullanılır. Hata düzeltme yeteneği yüksektir.
- PDF417: Teknik olarak “stacked linear symbology” yani üst üste yığılmış 1D barkod satırlarından oluşur ancak 2D olarak sınıflandırılır. Büyük miktarda veriyi (birkaç kilobayta kadar) depolayabilir. ABD’de ehliyetler gibi kimlik belgelerinde, kargo ve lojistikte (konşimentolarda) ve bazı biletleme uygulamalarında kullanılır.
- Aztec Code (Aztek Kodu): Ortasında iç içe geçmiş karelerden oluşan bir ” hedef tahtası” (bullseye) bulucu deseni bulunan kare şeklinde bir 2D koddur. Yön bağımsız okunabilir, baskı kalitesi düşük yüzeylerde veya kötü açılarda bile iyi performans gösterebilir. Özellikle havayolu biniş kartları ve demiryolu biletleri gibi ulaşım sektöründe yaygın olarak kullanılır.
Hangi barkod türünün seçileceği, kodlanacak verinin türüne ve miktarına, barkodun kullanılacağı ortama ve okunacağı cihazlara bağlı olarak değişir. Perakende ürünler için EAN/UPC standartları geçerliyken, lojistik ve diğer uygulamalar için Code 128, QR Kod veya Data Matrix gibi türler daha uygun olabilir.
Barkod Numarası Nasıl Alınır?
Barkod numarası almak, özellikle ürünlerinizi perakende mağazalarında, online pazar yerlerinde veya uluslararası pazarlarda satmayı planlıyorsanız, atmanız gereken en önemli adımlardan biridir. Ürünlerinize benzersiz ve küresel olarak tanınan bir kimlik kazandırmak için bu numaralar, yetkili bir kuruluştan temin edilmelidir.
Türkiye’de bu yetkili kuruluş GS1 Türkiye’dir. GS1, dünya genelinde barkod standartlarını belirleyen ve yöneten global bir organizasyondur ve GS1 Türkiye (önceki adıyla TOBB-MMMB Milli Mal Numaralandırma Merkezi), bu organizasyonun Türkiye’deki temsilcisidir.
Barkod numarası almak için GS1 Türkiye’ye başvurduğunuzda, size öncelikle firmanıza özel bir GS1 Firma Öneki tahsis edilir. Bu önek, firmanızın benzersiz bir kimliğidir. Daha sonra bu firma önekini kullanarak, her bir farklı ürün çeşidiniz için (boyut, renk, model gibi her bir ayırt edici özellik için ayrı olmak üzere) GTIN (Global Trade Item Number – Küresel Ticari Ürün Numarası) adı verilen benzersiz ürün numaralarını kendiniz oluşturursunuz.
Piyasada bazen “barkod satın almak” adı altında hizmet veren üçüncü parti siteler bulunsa da, ürünlerinizin büyük perakendeciler veya uluslararası sistemler tarafından sorunsuz kabul edilmesi ve numaraların gerçekten size ait ve benzersiz olması için en güvenilir ve doğru yol GS1 Türkiye’ye başvurmaktır.
Ürün Barkodu Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ürün barkodu başvurusu, yani GS1 Türkiye’den firma öneki almak için izlenmesi gereken adımlar genellikle şunlardır:
- GS1 Türkiye Web Sitesini Ziyaret Edin: Başvuru süreci ve güncel bilgiler için ilk adresiniz GS1 Türkiye’nin resmi web sitesi (gs1tr.org) olmalıdır.
- İhtiyaç Belirleme: Kaç adet farklı ürün için barkod numarasına ihtiyacınız olacağını belirleyin. Bu, size tahsis edilecek firma önekinin kapasitesini ve dolayısıyla başvuru ücretini etkileyecektir. GS1 Türkiye genellikle farklı sayıda ürün için farklı üyelik paketleri veya ücretlendirme kademeleri sunar.
- Online Başvuru Formunu Doldurun: GS1 Türkiye web sitesi üzerinden ulaşılan online başvuru formunu eksiksiz ve doğru bilgilerle doldurun. Bu formda genellikle firma bilgileri, iletişim detayları ve ciro gibi bilgiler istenir.
- Gerekli Belgeleri Hazırlayın ve Gönderin: Başvuru formuna ek olarak, GS1 Türkiye’nin talep ettiği resmi belgeleri (bir sonraki başlıkta detaylandırılacaktır) hazırlamanız ve genellikle online sistem üzerinden yüklemeniz veya belirtilen adrese göndermeniz gerekir.
- Başvuru Ücretini Ödeyin: Başvurunuzun işleme alınabilmesi için, firmanızın yıllık cirosuna ve talep ettiğiniz barkod numarası kapasitesine göre belirlenen üyelik/başvuru ücretini GS1 Türkiye’nin belirttiği banka hesabına yatırmanız ve ödeme dekontunu iletmeniz gerekir. Güncel ücret tarifesi GS1 Türkiye web sitesinde yayınlanır.
- Onay ve Firma Öneki Tahsisi: Başvurunuz ve belgeleriniz GS1 Türkiye tarafından incelenip onaylandıktan ve ödeme teyit edildikten sonra, firmanıza özel GS1 Firma Öneki tahsis edilir. Size bu önek ve GTIN oluşturma kuralları hakkında bilgilendirme yapılır, ayrıca GS1 Türkiye’nin online sistemlerine erişim bilgileriniz iletilebilir.
Barkod Numarası için Gereken Belgeler
Barkod numarası için gereken belgeler, yani GS1 Türkiye’ye yapılacak başvuru sırasında talep edilen evraklar, firmanızın hukuki yapısına (şahıs şirketi, limited şirket, anonim şirket vb.) göre küçük farklılıklar gösterebilir. Ancak genellikle istenen temel belgeler şunlardır:
- Online Başvuru Formu Çıktısı: GS1 Türkiye web sitesinden doldurulan başvuru formunun imzalı kaşeli çıktısı.
- Vergi Levhası Fotokopisi: Firmanın güncel vergi levhasının okunaklı bir fotokopisi.
- Ticaret Sicil Gazetesi Fotokopisi: Şirketin kuruluşunu ve varsa son ortaklık/yetkili değişikliklerini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi örneği (tüzel kişiler için). Şahıs firmaları için bağlı oldukları meslek odasından (Ticaret Odası, Esnaf Odası vb.) alacakları faaliyet belgesi veya sicil tasdiknamesi.
- İmza Sirküleri veya İmza Beyannamesi Fotokopisi: Şirketi temsile yetkili kişilerin noter onaylı imza sirküleri (tüzel kişiler için) veya şahıs firması sahibinin noter onaylı imza beyannamesi.
- Faaliyet Belgesi (Güncel Tarihli): Firmanın bağlı olduğu Ticaret Odası, Sanayi Odası veya Esnaf ve Sanatkarlar Odası’ndan alınmış, son altı ay içinde düzenlenmiş orijinal faaliyet belgesi.
- GS1 Üyelik Ücretinin Ödendiğine Dair Banka Dekontu: Başvuru ücretinin GS1 Türkiye’nin belirttiği banka hesabına yatırıldığını gösteren dekont.
- Firmanın Bir Önceki Yıla Ait Ciro Bilgisini Gösteren Belge: Genellikle Gelir Tablosu veya Yeminli Mali Müşavir/Serbest Muhasebeci Mali Müşavir onaylı bir yazı. Bu, üyelik ücretinin belirlenmesi için istenir. (Yeni kurulan firmalar için farklı bir prosedür uygulanabilir.)
(Önemli Not: Talep edilen belgeler zaman zaman güncellenebileceği veya firmanızın özel durumuna göre ek belgeler istenebileceği için, başvuru yapmadan önce mutlaka GS1 Türkiye’nin resmi web sitesindeki güncel belge listesini kontrol etmeniz ve gerekirse doğrudan GS1 Türkiye ile iletişime geçmeniz en doğru yoldur.)
Barkod No Sorgulama
Barkod no sorgulama işlemi, bir barkod numarasının kime ait olduğunu veya bir ürün hakkında bilgi edinmeyi amaçlayabilir. Ancak bu sorgulamayı yapabilmek için öncelikle barkod numarasının, barkod işaretinin ve genel barkod sisteminin ne anlama geldiğini bilmek faydalıdır.
Bu bölüm, hem bu temel kavramları açıklayacak hem de bir barkod numarası ile nasıl bilgi sorgulanabileceğine dair ipuçları verecektir.
Barkod Numarası Ne Demektir?
Barkod numarası, barkod işaretinin (çizgilerin veya desenlerin) temsil ettiği, ürünü veya nesneyi benzersiz bir şekilde tanımlayan sayısal veya bazı durumlarda alfanümerik bir koddur. Perakende ürünler için bu numara genellikle GTIN (Global Trade Item Number – Küresel Ticari Ürün Numarası) olarak adlandırılır.
GTIN’ler, dünya genelinde ürünlerin tedarik zincirinde benzersiz bir şekilde tanımlanmasını sağlar. Örneğin, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan EAN-13 barkodlarındaki 13 haneli numara bir GTIN’dir. Bu numara tipik olarak şu bileşenlerden oluşur:
- GS1 Ülke Öneki: Ürünün kayıtlı olduğu GS1 organizasyonunun ülke kodunu gösterir (Türkiye için genellikle 868 veya 869 ile başlar).
- GS1 Firma Öneki: GS1 tarafından firmaya atanan benzersiz bir numaradır.
- Ürün Referans Numarası: Firmanın kendi firma önekini kullanarak her bir farklı ürününe verdiği numaradır.
- Kontrol Basamağı (Check Digit): Barkodun doğru okunup okunmadığını teyit etmek için matematiksel bir formülle hesaplanan son hanedir.
Barkod Sistemi Nedir? Ne İşe Yarar?
Barkod sistemi, ürünlerin ve diğer öğelerin benzersiz bir şekilde tanımlanması, bu tanımlayıcıların makine tarafından okunabilir sembollerle (barkod işaretleri) temsil edilmesi, bu sembollerin optik okuyucularla taranması ve elde edilen verinin bir bilgisayar sisteminde işlenerek ilgili bilgilere (fiyat, stok, ürün tanımı vb.) ulaşılmasını sağlayan entegre bir altyapıdır.
Barkod sistemi ne işe yarar? sorusunun cevabı ise oldukça geniştir:
- Perakende satış noktalarında (POS) kasa işlemlerini hızlandırır ve doğruluğunu artırır.
- Depo ve envanter yönetimini otomatikleştirir, stok takibini kolaylaştırır.
- Lojistik ve tedarik zinciri süreçlerinde ürünlerin takibini sağlar.
- Üretim süreçlerinde bileşen ve bitmiş ürün takibini mümkün kılar.
- Sağlık sektöründe hasta kimliklendirme, ilaç takibi gibi uygulamalarda kullanılır.
- Kütüphanelerde kitap takibi, etkinliklerde bilet kontrolü gibi birçok farklı alanda kullanılır. Kısacası, manuel veri girişini azaltarak hız, verimlilik, doğrululuk ve maliyet avantajı sağlar.
Barkod İşareti Ne Anlama Gelir?
Barkod işareti, barkod numarasının optik okuyucular tarafından okunabilen görsel temsilidir. Yani, gördüğümüz o çizgiler ve boşluklar (1D barkodlarda) veya kare/nokta desenleri (2D barkodlarda) aslında belirli bir standarda göre kodlanmış sayısal veya alfanümerik veriyi ifade eder.
Her bir çizginin/boşluğun genişliği veya her bir modülün konumu, belirli bir karakteri veya sayıyı temsil eder. Barkod okuyucu bu deseni tarayarak tekrar orijinal veriye, yani barkod numarasına dönüştürür. Barkod işareti, numaranın makine dilindeki karşılığıdır.
Barkot Numarası Nasıl Alınır?
Resmi ve uluslararası geçerliliğe sahip bir barkot numarası almak için, daha önceki bölümlerde detaylıca açıkladığımız gibi, Türkiye’de GS1 Türkiye’ye başvurmanız gerekmektedir. GS1 Türkiye, firmanıza özel bir “GS1 Firma Öneki” tahsis eder ve bu öneki kullanarak kendi ürünleriniz için GTIN (Küresel Ticari Ürün Numarası) adı verilen benzersiz barkod numaralarını oluşturabilirsiniz. Bu süreç, online başvuru, gerekli belgelerin sunulması ve ilgili üyelik ücretinin ödenmesini içerir.
Üçüncü parti sitelerden alınan ve GS1 sistemine kayıtlı olmayan numaralar, özellikle büyük perakendeciler veya uluslararası ticaret için geçerli olmayabilir.
Barkod Numarası Kullanılarak Nasıl Sorgulama Yapılır?
Bir ürün barkod numarası (GTIN) elinizdeyse, bu numarayla ilgili bazı sorgulamalar yapabilirsiniz:
- GEPIR (Global Electronic Party Information Registry): GS1’in sunduğu global bir servistir. GEPIR üzerinden bir GTIN sorgulandığında, o GTIN’i tahsis eden firma bilgisine (firma adı, adresi, iletişim bilgileri vb.) ulaşılabilir. Bu, genellikle tedarikçi veya marka sahibini doğrulamak için kullanılır. (GEPIR’in herkese açık erişim politikaları zaman zaman değişebilir.)
- Online Arama Motorları: Google gibi arama motorlarına barkod numarasını (GTIN/EAN) yazarak arama yaptığınızda, o ürünün listelendiği e-ticaret siteleri, üretici sayfaları veya ürün inceleme siteleri gibi sonuçlara ulaşabilirsiniz.
- Mobil Barkod Okuyucu Uygulamaları: Akıllı telefonlar için geliştirilmiş birçok barkod okuyucu uygulama, bir ürünün barkodunu kamerayla tarattığınızda o ürün hakkında online veritabanlarından (fiyat karşılaştırma siteleri, e-ticaret platformları vb.) bilgi getirebilir.
- E-Ticaret Siteleri: Bazı büyük e-ticaret platformlarının arama çubuklarına doğrudan barkod numarasını yazarak o ürünün platformda olup olmadığını ve detaylarını sorgulayabilirsiniz.
Ancak unutulmamalıdır ki, bir barkod numarasından doğrudan ürünün tüm detaylarına (fiyat, anlık stok, tüm satış noktaları vb.) ulaşabileceğiniz merkezi ve herkese açık bir veritabanı her zaman bulunmayabilir. Sorgulama sonucu elde edilecek bilgi, numaranın kayıtlı olduğu sistemlere ve bu sistemlerin veriyi ne kadar paylaşıma açtığına bağlıdır.
Sonuç
Ürün barkodu, 2025 yılı itibarıyla ticari hayatın ayrılmaz bir parçası olarak, ürünlerin kimliklendirilmesi, takibi ve yönetilmesi süreçlerinde devrim yaratan temel bir teknolojidir.
Perakendeden lojistiğe, üretimden sağlık sektörüne kadar hemen her alanda karşımıza çıkan bu basit görünümlü çizgiler ve desenler, aslında karmaşık veri akışlarını ve operasyonel süreçleri büyük ölçüde basitleştirmektedir.
Ürün barkodu sisteminin nasıl çalıştığını, EAN, UPC gibi 1D türlerden QR Kod, Data Matrix gibi 2D türlere kadar çeşitlerini ve işletmelere sunduğu hız, doğruluk, maliyet avantajı, etkin envanter yönetimi ve geniş pazarlara erişim gibi sayısız faydayı bu yazımızda detaylıca inceledik.
Barkodların sadece bir etiket olmanın ötesinde, işletmeler için stratejik bir araç olduğunu gördük.
Ürün barkodu kullanmanın ilk ve en önemli adımı, özellikle perakende ve uluslararası ticaret hedefleniyorsa, resmi ve küresel olarak tanınan numaraların GS1 Türkiye aracılığıyla temin edilmesidir. Başvuru süreci ve bu numaraların doğru bir şekilde ürünlere atanarak görsel barkodlara dönüştürülmesi, sistemin sorunsuz işlemesi için kritik öneme sahiptir.
Ürün barkodu ve barkodlama sistemlerini anlamak ve doğru bir şekilde uygulamak, günümüz rekabetçi pazar koşullarında faaliyet gösteren, verimliliği hedefleyen, daha geniş pazarlara ulaşmak isteyen ve profesyonel bir operasyon yürütmeyi amaçlayan tüm işletmeler için temel bir gerekliliktir.
Bu teknolojiye yapılan yatırım, uzun vadede işletmelere önemli kazanımlar olarak geri dönecektir.
Sık Sorulan Sorular
Yasal olarak her ürün için her satış kanalında barkod bulundurma zorunluluğu yoktur (örneğin, doğrudan elden satış yapan küçük bir zanaatkar için).
Ancak, ürünlerinizi büyük perakende zincirlerinde, süpermarketlerde, online pazar yerlerinde (Trendyol, Hepsiburada vb.) satmak veya distribütörler aracılığıyla dağıtmak istiyorsanız, GS1 standartlarına uygun, resmi olarak alınmış barkod numaralarına sahip olmanız pratikte zorunludur. Bu platformlar ve zincirler, ürün kabulü için genellikle geçerli bir GTIN (barkod numarası) talep eder.
Eğer barkodları sadece kendi işletmenizin iç süreçlerinde (örneğin, kendi deponuzdaki özel bir ürünü veya demirbaşı takip etmek için) kullanacaksanız, Code 39 gibi bazı barkod türlerini kullanarak kendi içsel numaralandırma sisteminizi ve barkodlarınızı oluşturabilirsiniz. Ancak, ürünlerinizin perakende kanallarında satılması, tedarik zincirinde benzersiz olarak tanınması ve küresel ticarette geçerli olması için GS1 Türkiye’den resmi olarak bir firma öneki almanız ve bu öneki kullanarak GTIN (Küresel Ticari Ürün Numarası) atamanız gerekir. Kendi kafanıza göre oluşturduğunuz numaralar, başka bir firmaya ait olabileceği için çakışmalara ve büyük sorunlara yol açar.
Evet. GS1, küresel bir organizasyondur ve GS1 Türkiye’den aldığınız firma öneki ile oluşturduğunuz GTIN’ler (EAN-13, UPC vb. barkod numaraları) tüm dünyada benzersizdir ve GS1 sistemini kullanan tüm ülkelerde ve perakendeciler tarafından tanınır. Bu, ürünlerinizin uluslararası pazarlara açılması için kritik bir öneme sahiptir.
Evet. GS1 standartlarına göre, tüketicinin satın alma noktasında ayırt ettiği her bir ürün varyasyonu için (örneğin, aynı tişörtün farklı renkleri, farklı bedenleri; aynı içeceğin farklı aromaları veya farklı paket boyutları) ayrı ve benzersiz bir GTIN (barkod numarası) atanması gerekir. Bu, doğru stok takibi, satış analizi ve sipariş yönetimi için zorunludur.